Қӯшунҳои дохилии Тоҷикистон, ки яке аз сохторҳои низомии пурқудрати мамлакат ба шумор мераванд, дар тобеияти Вазорати корҳои дохилӣ фаъолият мекунанд.
Моҳи апрели соли 1993 бо қарори Шӯрои вазирони Ҷумҳурии Тоҷикистон дар заминаи қисмҳои низомии Вазорати корҳои дохилӣ ва якчанд қисмҳои низомии навбунёд Қӯшунҳои дохилии Тоҷикистон таъсис дода шуд.
Сарфи назар аз вазифаҳои асосии худ, ки асосан аз посбонии иншооти махсус ва дар ҳолатҳои зарурӣ иштирок дар таъмини тартиботи ҷамъиятӣ иборат аст, қисмҳои низомии Қӯшунҳои дохилӣ дар тамоми муноқишаҳои дохилии солҳои аввали истиқлоли давлатии Тоҷикистон иштирок доштанд. Қӯшунҳои дохилӣ барҳақ дар ҳифзи сохти конститутсионии мамлакат ва аз вартаи ҳалокату парокандагӣ раҳо намудани Тоҷикистон нақши муҳим бозидаанд. Бо раванди тағйирёбии вазъи минтақа ва зуҳур кардани омилҳои хатарзо зарурати афзун намудани ҳайати афсарону сарбозон дар Қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилӣ ба вуҷуд омад.
Бояд таъкид намуд, ки фаъолияти Қӯшунҳои дохилӣ ва воҳидҳои таъйиноти махсуси милитсия бо дигар мақомоти корҳои дохилӣ, бахусус дар самти мубориза бо терроризму экстремизм ва ҷиноятҳои созмонёфтаи фаромиллӣ алоқамандии зич дорад.
12 июли соли 1997 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба бригадаи таъйиноти махсуси Қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилӣ ташриф оварда, бо шароиту имконоти хизмати ҳайати шахсии он шинос шуданд.
Сарвари давлат дар назди аскарону афсарони ин қисми ҳарбӣ сухан гуфта, изҳор доштанд, ки сулҳу субот дар ҷумҳурӣ дастоварди бузурги соҳибистиқлолӣ ба ҳисоб меравад.
Эмомалӣ Раҳмон аз ҷараёни иҷрои Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон ёдовар шуда, сарбозону афсаронро ба ҳифзи сулҳу осоиши мамлакат даъват намуданд[1].
26 августи 2014 Президенти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба қисми низомии Қӯшунҳои дохилӣ ташриф оварда, бо шароити ин қисми низомӣ пас аз тармиму навсозии куллӣ ва хизмати афсарону сарбозони он шинос шуданд.
Иттилоъ дода шуд, ки дар ҳудуди васеи ин қисми низомӣ якчанд биноҳои нав сохта шуда, биною иншооти мавҷуда тармиму навсозии куллӣ шудаанд ва шароити хуби машқӣ ва хизматию маишӣ барои афсарону сарбозон муҳайё гардидааст[2].
21 марти соли 2015 бо иштироки Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамчунин бинои нави қисми низомии Қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилӣ дар вилояти Суғд мавриди истифода қарор гирифт.
Маҷмааи нави қисми низомии Қӯшунҳои дохилӣ аз як бинои панҷошёна, як бинои дуошёна ва чандин биною иншооти дигар иборат аст. Дар ситоди қисми низомӣ, хобгоҳҳои сарбозон, ҳаммом бо буғхонаю утоқҳои ҷомашӯӣ, ошхона бо ошпазхонаю нонвойхона, тамоми шароити замонавӣ муҳайё мебошад. Дар ин ҷо ҳамчунин ҳуҷраҳои истироҳатӣ барои афсарон муҷаҳҳаз шудаанд[3].
Кормандони Вазорати корҳои дохилӣ ва ҷузъу томҳои он давоми солҳои 1991-2021 бо мақсади таҳкими суботу оромӣ, пешгирӣ ва мубориза бо ҷинояткорӣ ба 1181 амалиёти махсус, аз қабили несту нобуд кардани террористон, гурӯҳҳои ҷиноятпешаи силоҳбадаст, муайян ва ошкор кардани амалҳои тахрибкорона дар қаламрави ҷумҳурӣ сафарбар гардиданд.
Аз ҷумла, онҳо соли 1998 дар амалиёт бар зидди гурӯҳи террористию хиёнаткор Маҳмуд Худойбердиев дар шаҳри Хуҷанд, моҳи июни соли 2001 дар амалиёти махсус бо номи «Барқосо» барои нобуд сохтани гурӯҳҳои мусаллаҳи деҳаҳои Теппаи Самарқандӣ дар ноҳияи Рӯдакӣ, моҳҳои март-майи соли 2009 дар ноҳияи Тавилдара (ҳозира Сангвор), соли 2010 бар зидди гурӯҳҳои террористии мусаллаҳ ва муташаккили ҷиноятӣ дар минтақаи Рашт, амалиёти «Боздошт-25» барои дастгир намудани 25 нафар маҳбусон, ки шаби 22 ба 23 августи соли 2010 аз маҳбасхонаи Кумитаи давлатии амнияти миллӣ фирор намуда буданд, соли 2012 дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон бар зидди гурӯҳҳои ҷиноятпешаи силоҳбадаст, моҳи сентябри соли 2015 бар зидди гурӯҳи ҷиноятпеша бо роҳбарии яке аз муовинони Вазири мудофиаи ҷумҳурӣ бо пуштибонии ташкилоти экстремистию террористии Ҳизби наҳзати ислом, соли 2017 дар пешгирӣ аз амали террористӣ дар ноҳияи Шаҳритус, ки аз тарафи аъзои созмони террористии ба ном “Давлати исломӣ” тарҳрезӣ гардида буд, соли 2018 дар безарар гардонидани аъзои гурӯҳи террористии иборат аз тарафдорони ташкилоти экстремистию террористии Ҳизби наҳзати ислом, ки дар ноҳияи Данғара 6 нафар сайёҳи хориҷиро бераҳмона ба қатл расонданд, соли 2019 дар амалиёти безарар намудани гурӯҳи ҷиноятии “Давлати исломӣ”, ки бо истифода аз силоҳи оташфишон дар ноҳияи Рӯдакӣ ба дидбонгоҳи сарҳадии №4-и «Ишқобод» ҳуҷум карда буданд, фаъолона иштирок намудаанд.
Дар натиҷаи фаъолияти пурсамар дар мубориза бар зидди терроризм ва экстремизм дар муддати кӯтоҳ 52 ҷинояти террористӣ ва 4037 ҷинояти дорои хусусияти террористиву экстремистӣ ошкор ва ба қайд гирифта шуданд. Дар натиҷа 1500 нафар аъзои гурӯҳҳои муташаккили ҷиноятӣ безарар гардонида шуда, зиёда аз 15000 силоҳ, 41 адад техникаи ҳарбӣ, 2 зиреҳпӯш ва дигар лавозимоти ҷангӣ, 1,5 тонна маводи тарканда ва 2 тонна маводи нашъаовар мусодира гардид.
Дар маҷмӯъ, тайи 30 соли истиқлол аз ҷониби мақомоти корҳои дохилӣ беш аз 44000 силоҳи оташфишон, аз ҷумла 11848 автомат, 5943 туфангча, 16395 силоҳи суфтамил, 8615 адад дигар намудҳои аслиҳа ва лавозимоти гуногуни ҷангӣ дарёфту мусодира карда шуд.
Дар ин солҳо, мутаассифона, зиёда аз 2000 нафар корманди мақомоти корҳои дохилӣ ҷон бохта, беш аз 5000 нафари дигар захмӣ шудаанд.
Дар доираи барномаҳои бунёдкорӣ дар даврони истиқлоли давлатии Тоҷикистон бинову иншооти қисмҳои ҳарбӣ ва ротаҳои алоҳидаи Қӯшунҳои дохилӣ дар шаҳрҳои Душанбе, Бохтар, Турсунзода, ВМКБ, вилоятҳои Суғд ва Хатлон, мутобиқ ба талаботи замони муосир таъмиру навсозӣ гардида, бо техникаю таҷҳизоти ҷангӣ ва махсус таъмин карда шуданд.
Бо мақсади такмили маҳорати касбии ҳайати шахсии воҳидҳои таъйиноти махсуси Қӯшунҳои дохилӣ соли 2017 дар заминаи машқгоҳи “Марғоб”-и Вазорати корҳои дохилӣ сохтмони маҷмааи таълимии кӯҳии воҳидҳои таъйиноти махсус ба анҷом расонида шуд, ки барои тайёрии касбии размандагони воҳидҳои таъйиноти махсус дар шароити кӯҳсор аҳамияти калон дорад. Маҷмааи мазкур бо тамоми шароити мутобиқ ба талаботи муосир бунёд ёфтааст.
Инчунин маркази фароғатӣ ва омӯзиши тактикаи ҳарбӣ дар минтақаи Рашт ва маркази машқҳои тактикӣ дар ноҳияи Шаҳристон бо шароити замонавӣ бунёду мавриди истифода қарор дода шуд.
31 августи соли 2015 аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бинои хуштарҳи замонавии дуошёна барои курсантони Коллеҷи милитсияи Вазорати корҳои дохилӣ дар шаҳри Кӯлоб мавриди истифода қарор дода шуд, ки ин шаҳодати таваҷҷуҳи Сарвари давлат нисбат ба пешрафти соҳаи таълиму тарбия, боло бурдани малакаи касбӣ ва аз худ намудани донишу маърифат дар байни кормандони мақомоти корҳои дохилӣ мебошад.
Мавриди ёдоварист, ки бо назардошти зиёд будани сафи хоҳишмандон барои таҳсил дар ин муассисаи таълимӣ хобгоҳи Коллеҷи мазкур барои 400 нафар сохта, мавриди баҳрабардорӣ қарор дода шуд, ки дар он тамоми шароиту имконияти лозимӣ муҳайё карда шудааст.
Мавриди тазаккур аст, ки Коллеҷи милитсияи Вазорати корҳои дохилӣ ягона муассисаи таълимии давлатӣ мебошад, ки барои омода намудани мутахассисони таъйиноти махсус аз ҳисоби ятимон, бепарасторон ва фарзандони фавтидаи кормандони мақомоти ҳифзи ҳукуқ бо дастури Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъсис дода шудааст.
Зимни шиносоӣ бо шароиту имконияти фароҳамоварда Сарвари давлат ба сатҳу сифати корҳои сохтмонӣ баҳои баланд дода, ҳангоми суханронӣ ва суҳбат бо устодону курсантони ин муассисаи таълимӣ таъкид намуданд, ки “баъди омода намудани ин қадар шароити хубу замонавӣ вазифаи ҳар яки шумо танҳо хондану ҳунар омӯхтан ва нозукиҳои фаъолияти кормандони мақомоти корҳои дохилиро аз худ кардан аст, то дар оянда шумо фарзанди содиқи ин сарзамин барои ҳифзи марзу бум, таъмини суботу оромӣ ва боло бурдани обӯуи давлату миллат содиқона хизмат намоед”.
19 октябри соли 2015 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Маркази таълимию фароғатии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар ноҳияи Шаҳристон ифтитоҳ намуданд.
Ба Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иттилоъ доданд, ки ин марказ дорои тамоми шароити зарурӣ буда, барои ба таълиму фароғат фаро гирифтани 500 нафар пешбинӣ шудааст.
Маркази таълимию фароғатӣ барои омодабош, машқу машғулияти низомию махсус ва табобату тавонбахшии кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқу тартибот дар масоҳати 12 гектар бунёд ёфта, дар он майдончаҳои варзишӣ барои футбол, волейбол, баскетбол, ҳаммом, ҳавзҳои шиноварӣ ва анбори бо тамоми таҷҳизоти замонавӣ муҷаҳҳаз, инчунин 8 бинои таълимии дуошёна, маҷлисгоҳ, ошхона бо 150 ҷойи нишаст, меҳмонхона, амфитеатри тобистона, машқгоҳи саҳроӣ ва ҷойи тирпарронӣ мавҷуд аст[4].
12 сентябри соли 2018 дар маркази шаҳри Хоруғ бо иштироки Пешвои миллат, Сарфармондеҳи Олии Қувваҳои Мусаллаҳи мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бинои ротаи алоҳидаи қисми ҳарбии Раёсати қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилӣ дар шаҳри Хоруғ мавриди баҳрабардорӣ қарор дода шуд.
Дар бинои ротаи алоҳидаи қисми ҳарбии қӯшунҳои дохилӣ хонаи дидорбинии сарбозон бо хешовандон, ҳаммом, толору майдончаҳои муосири варзишӣ ва ҳуҷраҳои корию хизматӣ бунёд карда шудаанд. Ҳамаи ҳуҷраҳо ва толорҳои иншооти нав бо тамоми таҷҳизот, мизу курсӣ ва дигар ашёи барои хизмати сарбозон зарурӣ муҷаҳҳаз мебошанд [5].
9 ноябри соли 2018 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо Раиси шаҳри Душанбе Рустами Эмомалӣ дар кӯчаи Айнии ноҳияи Шоҳмансур бинои Маркази муқовимат ба терроризм, экстремизм ва сепаратизми Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистонро мавриди баҳрабардорӣ қарор доданд.
Иншоот аз бинои асосӣ, меҳмонхона, майдончаҳои варзишӣ ва инчунин нуқтаи назорати гузаргоҳӣ иборат мебошад. Масоҳати умумии иншоот ба 14 ҳазору 351 метри мурабаъ баробар аст. Бинои асосии Маркази муқовимат ба терроризм, экстремизм ва сепаратизм бо тарҳи муосиру мутобиқ ба талаботи имрӯза сохта шуда, аз чор ошёна ва таҳхона иборат мебошад. Бино аз қисми навбатдорӣ, утоқҳои корӣ, таълимӣ, маҷлисгоҳ ва дигар инфрасохтори ёрирасон иборат аст[6].
22 ноябри соли 2019 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар пойтахти мамлакат бинои Дастаи махсуси зудамали Раёсати мубориза бар зидди ҷиноятҳои муташаккили Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистонро мавриди баҳрабардорӣ қарор доданд.
Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо шароити бино шинос гардида, бо ҳайати шахсии дастаи махсуси зудамал суҳбат намуданд[7].
7 апрели соли 2021 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Маркази таълимии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар соҳили Баҳри тоҷик, ки дар як мавзеи дилфиреб ҷойгир мебошад, ифтитоҳ карда, бо шароити таълим дар иншооти нав шинос шуданд.
Ин маркази таълимии Вазорати корҳои дохилии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 4 ошёна, толорҳои машғулият, ҳуҷраҳои корӣ, 6 ҳуҷраи истироҳатӣ, ошхона ва дар саҳни ҳавлӣ аз майдончаи варзишӣ оид ба футбол иборат мебошад. Баъди мавриди баҳрабардорӣ қарор додани иншоот барои кормандони Вазорати корҳои дохилӣ дар вилояти Суғд ҷиҳати такмили ихтисос ва омӯзиши донишҳои муосир шароити замонавӣ муҳайё гардид[8].
5 октябри соли 2021 дар шаҳри Кӯлоб Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бинои Дастаи таъйиноти махсуси Вазорати корҳои дохилиро мавриди баҳрабардорӣ қарор доданд.
Иншоот бо назардошти талаботи хизматии мақомоти мазкур бунёд гардида, аз се ошёна иборат мебошад. Бино дорои ҳуҷраҳои барҳавои корӣ, нуқтаҳои алоҳидаи алоқа, анборҳои нигоҳдории маводу лавозимоти махсус мебошад. Ҳамчунин дар ҳудуди иншоот толори варзишӣ ҷойгир мебошад, ки бо тамоми асбоби зарурӣ муҷаҳҳаз буда, барои кормандон шароити хуби обутоби бадан муҳайё карда шудааст[9].
Дар маркази маъмурии вилояти Хатлон-шаҳри Бохтар низ бо иштироки Пешвои миллат қисми ҳарбӣ ба фаъолият шурӯъ намуд. Қисми ҳарбии мазкур бо назардошти талаботи ҷаҳони имрӯз бунёд гардида, инфрасохтори он пурра ба фаъолияти ҳарбӣ-мудофиавӣ ҷавобгӯ аст.
Мавриди тазаккур аст, ки шароиту хизмат дар кисмҳои низомӣ нисбат ба чанд соли қабл ба куллӣ фарқ мекунад. Барои сарбозон ҷиҳати омӯзиши илму дониш, машғул шудан ба намудҳои гуногуни варзиш, омӯхтани касбу ҳунарҳои гуногун имконияту шароити мусоид фароҳам оварда шудааст.
Бо ташаббуси роҳбарияти ВКД дар қисмҳои низомии РКД вазорат бо ҷалби намояндагони Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолӣ ҳамасола курсҳои кӯтоҳмуддати касбомӯзӣ роҳандозӣ мегарданд. Баъди хатми курсҳои кӯтоҳмуддат сарбозон бо шаҳодатномаи махсуси тахассусӣ таъмин гардида, бо роҳбаладии ҳунармандони варзида ҳунари худро сайқал медиҳанд.
Омӯзиши ҳунарҳои кандакорӣ, ошпазӣ, сартарошӣ, сохтмончӣ, дуредгарӣ, таъмиргарони муҳаррикҳои нақлиёт ва кафшергарӣ дар қисмҳои низомӣ имрӯзҳо мақсаднок ба роҳ монда шудааст.
Барои боз ҳам неруманд гардидани қувваю воситаҳои хизматӣ дар таркиби қисми ҳарбии Взводи савора таъсис дода шудааст, ки нигоҳубин ва тарбияи аспҳои хизматиро сарбозон ба уҳда дошта, ҳангоми баргузории иду ҷашнҳо ва чорабиниҳои сатҳи ҷумҳуриявӣ Взводи савора ба хизмат сафарбар карда мешавад.
Шиносоӣ бо шароити маишии сарбозон, китобхонаю клуб, толори варзишӣ, тамрин бо аспҳои хизматӣ эътимоди моро ба шароити хуби хизмат дар Қӯшунҳои дохилӣ боз афзун кард. Инчунин дар раванди хизмат сарбозони Қӯшунҳои дохилии ВКД ба омӯзиши техникаи ҳарбӣ ва машғулияти бадеӣ-эстетикӣ ҷалб карда мешаванд. Чуноне ба мушоҳида расид, сарбозони қисми ҳарбӣ шабонарӯзӣ ба хатсайрҳои патрулӣ дар кӯчаву хиёбонҳои пойтахт дар якҷоягӣ бо дигар бахшҳои милитсия ба таъминоти тартиботи ҷамъиятӣ ва амнияти шаҳрвандон сафарбар карда мешаванд. Чунин тарзи хизмат аз ҳар сарбоз маданияти муошират, риоя кардани талаботи оинномаи хизматро тақозо мекунад. Имрӯз сарбозони тоҷик бо истифода аз шароити муҳайёгардида, бо ҷасорату мардонагии худ қодиранд, ки дар пешгирию безараргардонии ҳама гуна кирдорҳои ба ҷамъият хавфнок корнамоиҳои хуб нишон диҳанд.
Дар ҳамаи қисмҳои ҳарбии Қӯшунҳои дохилии ВКД дастгоҳҳои электронии шустӯшуи либос, ҳаммоми замонавӣ (сауна) ташкил карда шудааст, ки дар дилхоҳ маврид сарбозон метавонанд аз чунин шароити мусоид истифода баранд.
Дар қимсҳои ҳарбии Қӯшунҳои дохилии ВКД шароити беҳтарини хизмат муҳайё гардидааст. Чуноне гуфта шуд, сарбозон дар баробари хизмат малака ва донишҳои худро такмил дода, бо чунин заминаҳои азхудкарда дар оянда метавонанд соҳиби касби муайян гарданд.
Дар назди қисмҳои ҳарбии Қӯшунҳои дохилии ВКД хоҷагиҳои ёрирасони кишоварзӣ низ фаъолият доранд, ки дар чор фасли сол хизматчиёни ҳарбӣ бо сабзавот ва меваҳои тару тоза таъмин буда, дар мавсими зимистон бо истифодаи гармхонаҳо аз сабзавот истифода мебаранд.
Инчунин фермаи чорводорӣ ташкил гардида, бо мақсади бо шири тоза таъмин намудани сарбозон говҳои хушзоти шведӣ дастрас гардида, ҳар субҳона сарбозон шири гарм истеъмол менамоянд.
Аз масофаҳои дур ба қисмҳои ҳарбӣ оби мусаффо оварда шуда, ҳудуди қисмҳои ҳарбии Қӯшунҳои дохилии ВКД ба боғу гулистон табдил ёфтааст. Парвариши дарахтони мевадиҳанда, буттаву гулҳои ороишӣ бо заҳмати сарбозон сабзу муаттар аст.
10 ноябри соли 2021 Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар расми гузашти низомии ҷузъу томҳои Вазорати корҳои дохилӣ ба муносибати Рӯзи милитсияи тоҷик иштирок ва суханронӣ карданд.
Баъди садо додани Суруди миллӣ Президенти Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон суханронӣ намуда, кулли кормандони мақомоти корҳои дохилии мамлакат ва ҳозиринро ба ифтихори ҷашни касбиашон — Рӯзи милитсияи тоҷик самимона табрик гуфтанд. Таъкид гардид, ки мақомоти корҳои дохилии мамлакат дар 30 соли даврони истиқлоли давлатӣ бо вуҷуди мушкилоти зиёди солҳои аввали соҳибистиқлолӣ ба сохтори муқтадири ҳифзи ҳуқуқи мамлакат табдил ёфта, имрӯз қодиранд, ки якҷо бо дигар сохторҳои низомӣ ва мақомоти ҳифзи ҳуқуқ бар зидди ҳама гуна амалҳои ҷинояткорона, яъне унсурҳое, ки ба амнияту суботи давлату ҷомеа ва умуман зиндагии осудаи мардуми Тоҷикистон хатар эҷод мекунанд, мубориза баранд[10].
Абдуфаттоҳ ШАРИФЗОДА
[1] Шарипов А., Фаттоев С. Эмомалӣ Раҳмонов – поягузори сулҳ ва ваҳдати миллӣ (Сиёсати дохилӣ ва хориҷии Президенти Тоҷикистон дар солҳои 1996 – 1999). Китоби 2. – Душанбе: «Деваштич», 2006. – С.43
[2] Боздиди Сарвари давлат аз қисми низомӣ // Ҷумҳурият, 27 августи соли 2014. – №168
[3] Ифтитоҳи иншооти нав дар шаҳри Хуҷанд // Садои мардум, 27 марти соли 2015.– №42-46
[4] Шарифзода А., Қосимӣ З. Эмомалӣ Раҳмон ва 3000-солагии Ҳисор (Сиёсати дохилӣ ва хориҷии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соли 2015). – Душанбе: Бухоро, 2017. – С. 294
[5] Сафари кории Пешвои миллат ба Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон // Садои мардум, 12 сентябри соли 2018. — №112
[6] Ифтитоҳи биноҳои маъмурии Вазорати корҳои дохилӣ дар шаҳри Душанбе // Ҷумҳурият, 9 ноябри соли 2018. – №218
[7] Ифтитоҳи якчанд муассиса аз ҷониби Пешвои миллат дар шаҳри Душанбе // Ҷумҳурият, 25 ноябри соли 2019. – №221
[8] Сафари кории Пешвои миллат ба вилояти Суғд // Садои мардум, 13 апрели соли 2021. – №44; №45; №46-47
[9] Ба истифода додани бинои Дастаи таъиноти махсуси Вазорати корҳои дохилӣ дар шаҳри Кӯлоб // Сомонаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон [Манбаи электронӣ]. URL: http://www.president.tj/node/26855
[10] Иштироки Пешвои миллат дар чорабинӣ ба муносибати Рӯзи милитсияи тоҷик // Садои мардум, 10 ноябри соли 2021. — №138
